Elastyczność psychologiczna – czym jest i jak ją rozwijać?

Elastyczność psychologiczna to umiejętność bycia obecnym w bieżącej chwili z pełną świadomością i otwartością na własne doświadczenie, oraz podejmowanie działania zgodnego z własnymi wartościami.
Innymi słowy, to umiejętność bycia obecnym, otwierania się i robienie tego co ma znaczenie.
Im bardziej potrafimy być świadomi i działać zgodnie z naszymi wartościami, tym większe mamy poczucie, że nasze życie jest dobre i potrafimy skuteczniej reagować na problemy i wyzwania, jakie ze sobą niesie.

Co więcej, angażując się w życie w zgodzie z własnymi wartościami, rozwijamy poczucie sensu i znaczenia, tzw. pełni życia, bez względu na uczucia, jakie nam towarzyszą w danej chwili, a więc nawet gdy są to uczucia bolesne jak głęboki smutek, czy żal.
Pomocnym w odróżnieniu tego, co w dłuższej perspektywie ma dla nas znaczenie jest zadanie sobie pytań: czego próbowałem, by nie czuć bólu i czy to się sprawdziło? A jakie koszty poniosłem w związku z tym?

Trudne uczucia bowiem będą pojawiać się zawsze i niemożliwym jest pozbyć się ich na zawsze. W różnego rodzaju klasyfikacjach uczucia negatywne jak złość, strach, smutek, wstręt dominują ilością nad uczuciami pozytywnymi jak radość i zaufanie. Pamiętajmy też, że akceptacja bolesnych doznań, uczuć, myśli i pragnień nie oznacza, że mamy je polubić. Podstawowym problemem nie są nasze uczucia i myśli, ale walka z nimi i unikanie. W życiu nie chodzi o to, by skupić się na redukcji odczuwania trudnych uczuć, ale by prowadzić lepsze życie pomimo obecności tych uczuć, gdyż zarówno siła, jak i zmagania pochodzą z tego samego źródła.

Próba unikania trudnych uczuć lub usilnego uciekania w brak odczuwania, zwykle doprowadzi do ucieczki w nałogi, gdyż bardzo łatwo jest nam uzależnić się od substancji, czy zachowań, dzięki którym możemy po prostu nie czuć bólu. Taki sposób radzenia sobie wynika często z mylnego przekonania, że większa kontrola nad odczuwanym bólem, może zapewnić lepsze życie.

Unikanie, czy też próba kontrolowania tego co czujemy, nie pozwoli wieść pełnego i bogatego w uczucia życie, a wręcz będzie podstawą do rozwijania różnego rodzaju zaburzeń lękowych. Dla przykładu unikanie trudnych uczuć związanych z poczuciem niskiej wartości będzie prowadziło do unikania spotkań towarzyskich, wystąpień publicznych, a więc rozwoju fobii społecznej. Jednak czy w dłuższej perspektywie takie zachowania będą służyły temu, by czuć się lepiej, ale też żyć pełnią życia? Czy pomogą wieść pełne i bogate życie?

Ten brak akceptacji trudnych uczuć w naszym życiu, czy też próby unikania są przeciwnością elastyczności psychologicznej.

Jak zatem rozwijać i podwyższać swoją elastyczność psychologiczną?

Można nauczyć się nowych umiejętności radzenia sobie z trudnymi uczuciami poprzez angażowanie się w odkrywanie, co naprawdę ma dla nas wartość i jak zawsze chcemy postępować.

Zadaj sobie pytania:

– na czym mi w życiu naprawdę zależy?
– jakim człowiekiem chcę być?
– jakie cechy chcę rozwijać?

Zacznij dzień od uświadomienia sobie: na czym mi DZIŚ zależy w odniesieniu do moich wartości?

Może się zdarzyć, że pewną trudnością będzie nadanie nazwy Twoim wartościom. Możesz skorzystać z różnych list wartości dostępnych w sieci, lub po prostu napisz do mnie, a otrzymasz je w mailu.